Posts

Showing posts from May, 2023

वैदिक वैदुष्यस्य स्त्रैणभावविमर्श:

  वैदिक वैदुष्यस्य स्त्रैणभावविमर्श : यत्र नार्यस्तु पूज्यन्ते रमन्ते तत्र देवता। यत्रैतास्तु न पूज्यन्ते सर्वास्तत्राफला: क्रिया:।। (मनुस्मृति) स्त्रिय: ईश्वरस्य अतभुतकृतिरेव सर्वजगदुत्पत्या सह ईस्वरेण स्त्रीणां सृष्टि: अभवत्।मानवजीवनस्य प्रारंभ: मातृहस्तात् एव। मातृस्थानस्य महनीयतां तस्य गौरवतां च सहर्षं क्षमया,सहनशीलतया,त्यागमनोबुध्या, सर्वोपरि वात्सल्येन च ता: सवीकुर्वन्ति।तथैव श्रुति: ' मातृदेवो भव इति। ममताया: मूर्तिमत्भाव एव स्त्री। सा अग्निरिव ज्वलति ,दुर्गेव शौर्यं आवहति, हिमकणिका इव द्रवति च। सर्वंसहा सा स्वीयकर्तव्यनिर्वहणे समर्था।वेदकालादारभ्य स्त्रीणां राष्ट्रीयसामूहिक धार्मिक कार्येषु यादृशी अधिकारिता पुरुषस्य आसीत् तादृशी एव स्त्रीष्वपि वा  इति अवकाशो न वर्तते। श्रुतिः स्त्रीपुरुषौ समौ कृत्वैव कर्तव्यानि विधत्तानि वेदेषु तु स्त्रीणां महनीयं स्थानं अस्ति ၊ स्त्री च पुरुषश्च समुदायरथस्य तथा राष्ट्रीय रथस्य च चक्रद्वयम् भवति ၊ एकेन चक्रेण रथः पुरतो यथा न गच्छति स्त्रीपुरुषां परस्पराश्रयतां विना जीवितयात्रायै समर्थो स्याताम्।। यघप्येतयो: रुपभवौ मातृ पुत्र भ्रातृ स्व...